Dubbelwierde, statige borgen en johannieter kloosterordes

In Groningen is dit jaar landschapshistorisch onderzoek gedaan in de dorpen Ulrum en Warffum. Samen met dorpsbewoners werkt Landschapsbeheer Groningen er nu aan de uitvoeringsplannen. 

Ulrum
Het fundament van Ulrum bestaat uit twee grote wierden, waarvan de oostelijke wierde vermoedelijk het langst bewoond is geweest. Aan de voet van de oostelijke wierde heeft een prachtige borg gestaan, die in de 15de eeuw werd bewoond door de familie Asinga. De borg raakte in de 18de eeuw in verval, maar het borgterrein is nog altijd herkenbaar.

In Ulrum is een groep bewoners actief met Project 2034. Dit lokale initiatief verbetert in verschillende werkgroepen de leefbaarheid van het dorp. Enkele onderwerpen die de werkgroepen behandelen zijn ook van belang in het project Terpen- en Wierdenland. Zo willen de dorpsbewoners graag het Asingapark opknappen. Het verhaal dat voortkomt uit het voltooide onderzoek helpt hierbij. De uitvoeringsplannen voor het herstelwerk worden in overleg met dorpsbewoners gemaakt.

Warffum
Haaks op de kwelderwal waarop de dorpswierde van Warffum tot stand is gekomen, is een hogere rug zichtbaar. Het is mogelijk een dichtgeslibd geulenstelsel. Door inklinking van de omliggende kleigronden kwamen de zavelige gronden hoger in het landschap te liggen. Bovenop deze rug werd in de 12de eeuw een klooster gesticht, dat in de eeuwen daarna uitgroeide uit tot één van de grootste johannieter commanderijen van het land. Het complex bestond uit verschillende gebouwen, zoals ‘het lange huis’, ‘de schuijre’, ‘het brouhuijs’ en ‘de poorte’. De poort moet ontzettend groot, lang en overdekt zijn geweest. De overlevering vertelt ons dat er boven in de poort ruimte was voor twaalf wagenladingen hooi.

Dit prachtige verhaal kan een onderdeel worden van een wandelroute rond Warffum, waarbij op verschillende locaties een deel van dit verhaal verteld wordt. In Warffum zijn nu twee werkgroepbijeenkomsten gehouden. Hierbij is veel aandacht voor het opknappen van de kerkepaden volgens het karakteristieke rechthoekige patroon van de bebouwing en straten op de wierde. Op dit moment wordt nog gewerkt aan het landschappelijk historisch en het archeologisch onderzoek. In een volgend werkgroepoverleg wordt gekeken waar, op basis van de onderzoeksresultaten, karakteristieke elementen kunnen worden hersteld die het verhaal van de wierde zichtbaar en beleefbaar maken.

Godlinze
In Godlinze is het project nog niet gestart. De startbijeenkomst vindt plaats in 2016.