Veel belangstelling voor ‘Hallumer schatten’

Met een metaaldetector speurde burgemeester Wil van den Berg vrijdag 1 april naar de sleutel van de voormalige bibliotheek van Hallum. Niet alledaags werk voor een burgervader, zelfs niet in een terpgemeente als Ferwerderadiel. Toch zullen er komende tijd meer detectoren, steekboren en scheppen te zien zijn in Hallum. Want inwoners en wetenschappers gaan samen graven in het verleden van het dorp. En de vondsten? Die worden tentoongesteld in het informatiecentrum, gevestigd in de oude bieb. Met dank aan speurwerk van de burgemeester.

Om 14.00 uur waren er zo’n zestig mensen bij de voormalige bibliotheek aan De Singel 3 in Hallum. Nadat de burgemeester de sleutel uit een grote bult zand wist te halen, werd het tijdelijke informatiecentrum officieel geopend.

DSC_0168Wensenkoek
Na binnenkomst verzamelde men zich rond een meters grote plattegrond waarin de contouren van Hallum waren gekerfd (schaal 1:500). Maker: Nynke-Rixt Jukema. De architecte creëerde de ‘koek’, zoals ze zelf zegt, om een platform te creëren voor ideeën om Hallum te verbeteren en versterken. Wie ideeën of wensen heeft, kan die schrijven op een vlaggetje en deze op de betreffende locatie in Hallum prikken.

Kort na de uitleg van de architecte telde de koek al een tiental wensen. Uiteenlopend van een ontmoetingsstek bij het standbeeld van Freerk van Hallum tot heropening van het dorpscafé en het bundelen van dorpsverhalen zodat die behouden blijven voor volgende generaties.

Ook Maaike Wagenaar van Dorspbelang Hallum nam het woord. Ze benoemde de rijke historie van haar dorp en de waarde van een project als Terpen- en wierdenland. “De verbondenheid met de zee heeft ons dorp en de bewoners gevormd. Dit project betekent niet alleen een dikke plus voor het dorp en de projecten die er al zijn, maar maakt ons ook bewust en trots op dat verleden. Zo vertelde een wijs man me ooit dat Hallum in de middeleeuwen belangrijker was dan Leeuwarden”, aldus Wagenaar. Ook de burgemeester is overtuigd van Hallums importantie. Hij vertelde over aanwijzingen dat Berlikum de twaalfde en Hallum ooit de dertiende Friese stad is geweest.

Hallumer schatten
Met een Hallumer terpje in de hand, een lekkernij die bakkerij Bremer speciaal voor deze opening ontwikkelde, was het daarna tijd om de ‘Hallumer schatten’ te bekijken. In het oog springt de enorme sleutel die ooit toegang gaf tot het poortgebouw van Sythiemastate, één van de states die Hallum gekend heeft. In dezelfde vitrine twee sierlijke gevelstenen, waarvan één zeker en één vermoedelijk van hetzelfde poortgebouw komen. De drie vondsten zijn beschikbaar gesteld door Hallumer families.

Wie verder de rechter vleugel in loopt, treft nog tal van bijzondere vondsten. Zoals aardewerk en fibula’s die de handel met Romeinen illustreren. Maar ook zaden en plantresten die vertellen over verbouw- en eetgewoonten van Hallumer terpbewoners. Verder diverse fraaie overzichtskaarten. Zo is er een bodemkaart van Hallum en omstreken te zien, staan de voormalige states in en rondom het dorp afgebeeld en zijn op een plattegrond van de St. Maartenkerk de eeuwenoude grafzerken ingetekend en beschreven.

In een vitrine pal naast de ingang wordt een veelgebruikte archeologische boortechniek uitgelegd. Buiten bracht archeoloog Gerard Aalbersberg deze in praktijk. “Komende maanden ga ik, samen met een aantal uitstekende amateur-archeologen en geïnteresseerde dorpsbewoners, boringen doen in Hallum. We gebruiken voornamelijk de handboor, maar gaan mogelijk ook een kleine opgraving doen. We kiezen vooral plekken waar niet eerder gebouwd is. Daar is de grond nog origineel”, vertelt de archeoloog zichtbaar enthousiast.

DSC_0112Hallumer kunst of kitsch?
Naast de minicursus Grondboren van Aalbersberg, konden mensen tijdens de opening op pad met een dorpsgids, een minicursus Metaaldetector volgen, een beeldpresentatie van oud-Hallum bekijken én eigen vondsten laten beoordelen door archeologen van het Terpencentrum (RuG). Een klein uur taxeren leverde al een 17de eeuws zilveren lepeltje, een ongeveer even oud lijm(kook)potje, een oude wetsteen en een 19de eeuwse knikker op. “Mooie vondsten, en allemaal uit Hallum. Maar wel Hallum zoals we het nu ongeveer kennen. We hopen dat er komende weken ook nog vondsten uit de terpentijd boven water komen”, aldus één van de archeologen.

Openingstijden
Het informatiecentrum aan De Singel 3 te Hallum is van april t/m juni elke woensdag geopend van 10:00 tot 15:00 uur. Iedereen is van harte welkom om vondsten te brengen, te bewonderen, vragen te stellen aan de archeoloog of landschapshistoricus, of een wens achter te laten op de ‘Hallumer koek’. De koffie staat klaar.

Workshops
De komende weken volgt een aantal workshops waarin samen met bewoners antwoord wordt gezocht op vragen als: Wat vinden wij in Hallum waardevol in ons dorp, wat vinden we belangrijke plekken en hoe zouden we die plekken in willen richten? Wanneer de workshops plaatsvinden wordt binnenkort bekend op de Facebook van Dorpsbelang en de website van Hallum Online. Ook in het informatiecentrum komt een aankondiging te hangen.

Foto’s: Sytske en Gerard Aalbersberg.