Detectives van de archeologie

Ze zijn de detectives van de archeologie. Voor de amateurs die er met detector op uittrekken was er zaterdag in Warffum de eerste Groninger Bodemvondstendag.

Hij wijst op een muntje. Uit de 11de eeuw. Met een metaaldetector gevonden. In de omgeving van zijn woonplaats Uithuizen. ,,Wat mij eraan boeit’’, legt Aldwin Wals uit, ,,is dat iemand dit heeft vastgehouden. Wat is ermee betaald? Het gaat niet om waarde, het gaat om het verhaal erachter. Ook leuk is: ik ben dan de eerste die het na duizend jaar weer in handen heeft.’’

Traditie

Het muntje was zaterdag te zien in openluchtmuseum Het Hoogeland in Warffum, op de eerste Groninger Bodemvondstendag. Wals is amateurarcheoloog en bestuurslid afdeling Noord van de Archeologische Werkgemeenschap voor Nederland (AWN), die het evenement mede organiseerde. Een dag speciaal voor detectoramateurs, of ook: de detectives van de archeologie.

Museum Het Hoogeland beschikt sinds begin dit seizoen over een vitrine met vondsten van detector- amateurs uit de regio. Die wordt mede ingericht door de AWN.

,,Het idee voor deze dag is daar een uitvloeisel van’’, verklaart museumdirecteur Stijn van Genuchten. ,,Met de opgravingen van professor Albert van Giffen in dit gebied is de archeologie in Nederland begonnen. Sybren Mensonides, voormalig bestuurslid van dit museum, legde al een collectie amateurarcheologie aan. Wij zetten die traditie voort.’’

Zilveren mantelspeld

Een andere reden voor de bodemvondstendag, aldus Genuchten, is dat er veel vragen bestaan. Mag je houden wat je vindt, is er meldingsplicht? ,,Kijk, professionele archeologen zijn hier niet zo bij betrokken, maar het is gewoon leuk. Archeologie leeft. Het Noord-Groninger wierdengebied wordt sinds 3000 jaar bewoond. De restanten vind je nog volop in de kleigrond. Met wat de amateurs naar boven halen, kun je die geschiedenis aanraken.’’

Het verhaal van Margot Daleman van PAN, Portable Antiquities of the Netherlands, sluit daarbij aan. De in september opgezette organisatie legt een database aan van metalen voorwerpen. Voor wetenschappelijk onderzoek. ,,Simpele scheepsnagels kunnen iets zeggen over welke vaartuigen hier kwamen.’’

Ook het Noordelijk Archeologisch Depot (NAD) uit Nuis is aanwezig. Deskundigen determineerden vondsten en dat leverde volgens Amy Kuiper leuke dingen op. ,,Een zilveren mantelspeld uit de dertiende eeuw en een benen kam uit de tiende eeuw. Niet te vergelijken met de ontdekking van een Van Gogh bij Kunst & Kitsch, maar het zijn geen vondsten die je heel vaak aantreft.’’

Dit verhaal is eerder verschenen in Het Dagblad van het Noorden. Foto’s Jan Zeeman