Reconstructie vroegmiddeleeuws zodenhuis open

Het zodenhuis in Firdgum is klaar. Vrijdag 6 november opende gedeputeerde Kramer van de provincie Fryslân de reconstructie van de vroegmiddeleeuwse terpboerderij officieel. Hij deed dit onder toeziend oog van zeker 150 belangstellenden in het naastgelegen Yeb Hettinga Museum. Het zodenhuis is nu open voor publiek. Project Terpen- en Wierdenland maakte de bijzondere dakconstructie mede mogelijk. 

De bouw van de bijzondere archeologische reconstructie is gecoördineerd door het Terpencentrum van de Rijksuniversiteit Groningen. Het project maakt deel uit van het promotieonderzoek van Daniël Postma naar bouwtradities in het Noord-Nederlandse kustgebied.

Een avontuur
De wetenschapper blikte terug op zijn archeologisch experiment, een avontuur. “Elk detail van het bouwwerk heeft een wetenschappelijke grondslag. Zo moesten we antwoord vinden op vragen als hoe, waar en wanneer je graszoden het beste afsteekt. Dat is uiteindelijk, met behulp van It Fryske Gea, in het Noorderleech gebeurd.” Ook de juiste verwerking en het voorkomen van verzakkingen waren onderzoeksvragen, legde Postma uit.

Muur van 1 meter dik
De gereconstrueerde terpboerderij vervangt het exemplaar dat in 2013 gedeeltelijk instortte na lekkage van het dak. Dankzij de inzet van vele vrijwilligers kon in 2014 de herbouw beginnen. Afgelopen oktober zijn de laatste werkzaamheden afgerond. Kenmerkend voor het 17 meter lange stalgebouw is het gebruik van een bijna één meter dikke, dakdragende muur van op elkaar gestapelde zoden. Net zoals dat in de 5de tot begin 8ste eeuw gebruikelijk was in het terpengebied.

“Klein, dun en zelden recht”
Het zodenhuis is de eerste archeologische reconstructie met een boogvormige kapconstructie, een opvallend verschil met de rechthoekige gebinten in nog bestaande historische boerderijen. “In de terpentijd bouwde men boogvormige gebinten van klein, dun en zelden recht hout. In die zin wijkt dit dak, dat toch ook veilig moet zijn, af van de oorspronkelijke constructie.” Postma presenteerde vrijdag eveneens zijn boek: ‘Het zodenhuis van Firdgum – Middeleeuwse boerderijbouw in het Friese kustgebied tussen 400 en 1300’.

Het zodenhuis is een onderdeel van het naastgelegen archeologisch steunpunt in het Yeb Hettinga Museum en kent dezelfde openingstijden als het museum.

Foto: Frans de Vries